تمام اپراتورهای ارائه دهنده‌ی خدمات موبایل از یک سیستم اطلاعاتی استفاده می‌کنند به نام سی دی آر[1] که سیستم جمع آوری اطلاعات کاربران است.
بر مبنای اطلاعات جمع آوری شده در این سیستم، اپراتور مربوطه می‌داند که کاربر به چه مناطقی رفت و آمد کرده و با چه کسانی در ارتباط بوده است. البته این سیستم تنها برای محاسبه‌ی خدمات ارائه شده به کاربران مورد استفاده قرار می‌گرفت.
اما امروزه کاربرد پزشکی اطلاعاتِ این سیستم مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. به این معنا که در زمان‌های فراگیر شدن یک بحران پزشکی، مثل اپیدمی‌ها، می‌توان با استخراج اطلاعاتِ موبایلِ قربانی‌های اپیدمی، چگونگیِ فرایندِ انتقالِ بیماری از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر را پیگیری کرد. این اطلاعات به ویژه در اولین مراحل شیوع یک بیماری بسیار کارآمد بوده و می‌تواند به کانالیزه کردن قرنطینه در یک نقطه‌ی خاص کمک کند. فرضاً اگر از تحلیل اطلاعات موبایل سه نفر اوّل قربانیان یک اپیدمی ( مثلاً یک بیماری عفونی روده ) این نتیجه به دست آید که دو نفر از آنها تجربه ی مشترک سفر به یک منطقه‌ی خاص را داشته‌اند می‌توان سریعاً حدود جغرافیایی انتشار احتمالی آن بیماری را شناسایی کرد و اقدامات تامینی را در آن منطقه اجرا کرد. این روش در موارد چندی اجرا شده و نتایج مطلوبی داشته است از جمله اپیدمی مالاریا در نایروبی در سال 2012.
کاربردهای فرعی دیگری نیز بر این روش مترتب است. مثلاً در هنگام زلزله می‌توان حدود مکانی مفقودین را بر مبنای مسیری که در اطلاعات سی دی آر آنها موجود است شناسایی کرد.
بنابراین توصیه می‌شود که سازمان‌های مسئول در مواجهه با بحران‌های مرتبط فوق‌الذکر با اپراتورهای تلفن همراه پیوند سیستماتیک داشته باشند تا در مواقع بحرانی از اطلاعات آنها استفاده کنند. بدیهی است این مساله نیازمند سازوکاری حقوقی نیز می‌باشد. چرا که این اطلاعات مربوط به حوزه‌ی خصوصی افراد است و علی القاعده از منظر قانون اساسی و قوانین موضوعه دستیابی به آنها ممنوعیّت‌های خاص خود را دارد.
محمدرضا مرادی
[1] call-data records)CDRs(